Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) to skuteczna, oparta na dowodach metoda leczenia wielu zaburzeń psychicznych i problemów emocjonalnych. Oto, jak zazwyczaj wygląda proces terapii CBT:
1. Ocena początkowa
- Pierwsze spotkanie: Terapia rozpoczyna się od pierwszego spotkania, podczas którego terapeuta zbiera informacje o problemach, z jakimi boryka się pacjent, oraz o jego historii życia i zdrowia psychicznego.
- Ustalenie celów: Terapeuta wspólnie z pacjentem ustala cele terapii, które są konkretnie, mierzalnie, osiągalnie, realistycznie i terminowo określone (SMART).
2. Edukacja i budowanie relacji
- Edukacja o CBT: Pacjent otrzymuje informacje na temat zasad CBT, w tym o zależnościach między myśleniem, emocjami i zachowaniami.
- Budowanie relacji terapeutycznej: Tworzenie zaufania i otwartej, wspierającej relacji z terapeutą jest kluczowe dla skuteczności terapii.
3. Identyfikacja problemów
- Analiza poznawcza: Pacjent i terapeuta wspólnie identyfikują negatywne schematy myślenia i przekonania, które wpływają na emocje i zachowania pacjenta.
- Dzienniki myśli: Pacjenci mogą być poproszeni o prowadzenie dziennika myśli, aby śledzić swoje negatywne myśli, emocje i reakcje w różnych sytuacjach.
4. Praca nad zmianą
- Restrukturyzacja poznawcza: Terapia skupia się na wyzwaniu i zmianie niekorzystnych wzorców myślenia, zastępując je bardziej zrównoważonymi i realistycznymi myślami.
- Techniki behawioralne: Mogą być stosowane różne techniki, takie jak ekspozycja (stopniowe i kontrolowane narażanie na sytuacje wywołujące lęk), trening umiejętności społecznych lub relaksacyjnych, aby pomóc pacjentowi w zmianie zachowań.
5. Rozwój umiejętności radzenia sobie
- Nauka strategii radzenia sobie: Pacjent uczy się nowych, zdrowszych sposobów radzenia sobie z trudnościami, stresem i emocjami.
- Zadania domowe: Praktykowanie nowych umiejętności w realnych sytuacjach jest kluczowym elementem CBT. Pacjenci otrzymują zadania do wykonania między sesjami.
6. Ocena postępów i zakończenie terapii
- Monitorowanie postępów: Terapeuta i pacjent regularnie oceniają postępy w kierunku osiągnięcia celów terapeutycznych.
- Planowanie przyszłości: W miarę zbliżania się do zakończenia terapii, pracuje się nad planowaniem przyszłości i strategiami zapobiegania nawrotom.
7. Sesje przypominające
- W niektórych przypadkach, po zakończeniu intensywnej fazy terapii, mogą być zaplanowane sesje przypominające w celu utrzymania postępów i zapobiegania nawrotom.
Terapia CBT jest procesem współpracy między terapeutą a pacjentem, opartym na dialogu i aktywnym zaangażowaniu w proces leczenia. Dzięki swojej strukturalności i skupieniu na konkretnych problemach oraz celach, CBT pomaga wielu ludziom osiągać znaczące zmiany w swoim życiu.