Przepisy Kodeksu Drogowego precyzyjnie określają wymogi wobec przyszłych kierowców. Podstawą otrzymania uprawnień do kierowania pojazdami jest pozytywna ocena sprawności fizycznej i psychicznej. Koordynacja ruchowa i zdolność do szybkiego reagowania są sprawdzane już na etapie ubiegania się o prawo jazdy. Badania psychologiczne nie są jednak obligatoryjne dla wszystkich kierowców. Sprawdźmy, kto jest zobowiązany do ich wykonania.
Kiedy przeprowadza się badania psychotechniczne kierowców?
Kierowcy są poddawani badaniom psychologicznym w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwskazań psychicznych do kierowania pojazdami. W myśl Ustawy o kierujących pojazdami takiemu badaniu podlegają osoby ubiegające się o prawo jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D i D+E lub uprawnień do kierowania pojazdami transportu publicznego. Wymóg odbycia badania dotyczy także kierowców, którzy prowadzi pojazd w stanie nietrzeźwości, lub przekroczyli dozwoloną liczbę punktów karnych za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Podstawą do badań jest również wynik badania lekarskiego stwierdzający możliwość istnienia przeciwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami.
Jak wyglądają badania psychologiczne kierowców?
Badania psychotechniczne są wykonywane przez uprawnionego psychologa, np. z Tomasza Mochalskiego w Zgierzu., i składają się z czterech części: wiedzy, umiejętności i wprawy, motywacji oraz predyspozycji do kierowania pojazdami.
Część pierwsza obejmuje znajomość przepisów ruchu drogowego oraz zasad jego funkcjonowania. Zdający musi udowodnić, że jest w stanie obiektywnie ocenić wpływ sytuacji drogowych na sposób prowadzenia auta. Następną częścią badań jest zweryfikowanie umiejętności kierującego i zdolności do poprawnej oceny sytuacji i własnych możliwości w czasie nowych sytuacji drogowych, oraz wykonywania manewrów. Młodzi i niedoświadczeni kierowcy często mają problemy z oszacowaniem konsekwencji swoich działań oraz szybką reakcją na stresujące wydarzenia. Badania psychologiczne pomagają ustalić, czy kierowca potrafi szybko podjąć decyzję i sprawnie przeprowadzić manewr na drodze.
Badania psychologiczne kierowcy dają także unikalną możliwość oceny motywacji do zachowania bezpieczeństwa drogowego i nie narażania życia uczestników ruchu. Ten element badania dotyczy zarówno młodych kierowców, jak i osoby, które utraciły prawo jazdy wskutek zażycia substancji psychoaktywnej.
Końcowy, ale jednocześnie najważniejszy etap pozwala ocenić predyspozycję osoby do kierowania pojazdem i pełnienia zawodu kierowcy. Psycholog dokonuje finalnej oceny sprawności, umiejętności, motywacji i nastawienia kierowcy, eliminując osoby, które mogą stanowić zagrożenie dla innych uczestników ruchu.